کلینیک روانشناسی ثامن
بولیمیا چی هست ؟
بولیمیا ، اختلال در تغذیه
بولیمیا از دسته طبقاتی اختلالات تغذیه‌ای می باشد و اختلالی مهم و بسیار آسیب زننده به افراد مبتلا می باشد . بولیمیا اگر درمان نشود ممکن است زندگی فردی و اجتماعی فرد را تحت الشعاع خودش قرار دهد ، دیده شده حتی در پی این اختلال موجب طلاق در زندگی فرد شده است . افراد مبتلا به این بولیمیا زمانی که غذا می خورند ، کنترل و مدیریتی بر رفتار خود ندارند و بیش از حد غذا می خورند . در نتیجه برای جبران افراطی عدم مدیریت در غذا خوردنشان را آنها با روش‌های ناسالم و غیر علمی می خواهند جبران کنند ، مثل رژیم گرفتن های سخت و طاقت فرسا ، ورزشهای بسیار سنگین . یا به‌عنوان در موارد شدیدتر این امکان وجود دارد که آنها به صورت دائمی و آگاهانه باعث استفراغ خود بشوند ، یعنی انگشت به حلق خود می برند و به صورت عمدی می خواهند که بالا بیاورند . بسیاری از این افراد از داروهای مکمل غذایی ، داروهای مسهل و مدر استفاده می کنند .
افرادی که مبتلا به بولیمیا شده اند ، به هیچ عنوان از افزایش وزنی که پیدا کرده اند رضایت ندارند . غالبا تصور ذهنی بسیار بدی نسبت به اندام و بدن خودشان دارند ، خودشان را بدتر از آن چیزی که هستند تویرسازی می کنند و قضاوت صحیحی نسبت به خودشان ندارند . لازم به ذکر است بگوییم که اختلال بولیمیا اغلب در مورد تصورات ذهنی فرد نسبت به خودش می باشد که همین امر درصد درمان را کاهش می دهد .
نشانه‌ها و علائم بولیمیا
*رضایت نداشتن از اندام و فرم بدن ، عدم رضایت از وزن فعلی
*دائما می ترسند که وزنشان از زمان حال بیشتر شود
*بیش از حد غذا خوردن در هر وعده غذایی
*از دست دادن کنترل غذا خوردن، نمی توانند خود را متوقف کنند
*بالا آوردن عمدی ، ورزشهای سنگین و رژیم گرفتن غیراصولی
*استفاده بیش از حد از مسهل ، مدر ، و مکملهای غذایی .
عوامل مؤثر در بروز بولیمیا
طبق آمار و تعداد نفرات مبتلا به بولیمیا ، دختران و زنان بیشتر از پسران و مردان به بولیمیا مبتلا می شوند . این اختلال اغلب موارد در اواخر نوجوانی یا اوایل بزرگسالی خودش را نشان می دهد . عواملی که خطر ابتلا به بولیمیا را افزایش می‌دهند به ترتیب موارد ذکر شده می باشد :
عوامل زیست شناختی ، توارث : افرادی که اطرافیان ، اقوام نزدیکشان مبتلا به بولیمیا و اختلالات تغذیه ای هستند میزان ابتلا شدنشان بیشتر از افراد عادی می باشد . این نکته را نیز اضافه کنم که اضافه‌وزن بیش از حد در دوران کودکی و نوجوانی میزان ابتلا به بولیمیا را افزایش می دهد .
مشکلات روانشناختی : وجود مشکلات روانشناختی مثل اختلالات خلقی ( افسردگی ، مانیا و ... ) ، طبقه اختلالات اضطرابی ، الکلیسم مصرف بیش از حد مواد مخدر رابطه نزدیکی با اختلال بولیمیا دارد. مبتلایان به بولیمیا غالبا در مورد وجود خودشان احساس خوب و مثبتی ندارند و نکات منفی را به خود نسبت می دهند .
رژیم صحیح و سالم غذایی : افرادی که به منظور لاغر شدن و تناسب اندام تصمیم می گیرند که رژیم بگیرند ، میزان ابتلا به اختلالات تغذیه‌ای بیشتری نسبت به افراد عادی خواهند داشت . اکثر افرادی که به بولیما دچار هستند هرباری که پرخوری هایی را صورت می دهند ، رژیمهای سختی را بعد از این اتفاق صورت می دهند .
بولیمیا چه عوارضی دارد ؟
*از بین رفتن اعتماد و عزت نفس در فرد ، بروز مشکلات ارتباطی با دیگران ، مشکل در تداوم دوستی ها
*نارسایی کلیه ها به دلیل کم آبی بدن که ناشی از رژیم های سخت در فرد می باشد .
*اختلال در کارکرد قلب ، آریتمی و نارسایی های قلبی
*ایجاد مشکل و عفونت لثه ، پوسیدگی دندانها
*اختلال در زمان بندی زمان قاعدگی در بانوان
*مشکلات تنفسی ، گوارشی و اختلالات بلع
* افزایش اضطراب ، شروع علائم افسردگی و گوشه گیری ، اختلالات خلقی و تغییرات ویژگی های شخصیتی
*آسیب زدن به خود ، تصویرسازی و فکر کردن به خودکشی
برای پیشگیری چه کارهایی باید کرد ؟
اگرچه می دانیم با توجه به پیشرفتهای تخصصی علمی ، راه قطعی و مشخصی برای پیشگیری از اختلال بولیمیا وجود ندارد ، اما نباید نگران بود بلکه می‌توانیم قبل از اینکه شرایط فرد بدتر از زمان حال بشود ، فرد مبتلا را به راه درست و صحیح هدایت کرد . اقداماتی مانند :
* به فرزندان و افرادی که با آنها در ارتباط هستیدکمک کنید تا جدای از اندام و ظاهر و وزنی که دارند ، تصویرسازی ذهنی خوبی از خودشان داشته باشند . به او اطمینان خاطر بدهید که اعتمادبه‌نفس و شخصیت هر فرد ، ارتباطی به اندام و وزن او ندارد ، بیشتر از ظاهر می توانید بر فضائل اخلاق افراد تاکید داشته باشید تا تمرکز ذهنی او از روی بدن خود خارج شود .
* زمان بندی های وعده‌های غذایی سالم و متناسب با علایق اعضاء خانواده را به گونه ای برنامه ریزی کنید که حداقل یک وعده را به صورت خانوادگی و دست جمعی میل بفرمائید .
* این قانون را در در خانه اجرایی کنید که ، کسی در خانه حق ندارد درباره وزن یا اندام خود صحبت کند . به‌جای تمرکز بر اندام ، فکر و ذکرتان را متمرکز بر سبک زندگی سالم بگذارید .
* از همین امروز که برای مقابله با بولیمیا برنامه ریزی کردید ، رژیمهای سخت غذایی ، مکمل های آسیب زننده به بدن ، ورزشهای سخت و بدون اصول را در خانواده ممنوع کنید .
چه درمانهایی برای بولیمیا وجود دارد ؟
بر اساس تجارب بالینی متخصصین درمانی ، معمولا افراد مبتلا به بولیمیا لازم است چند درمان را تجربه کنند ، یعنی نمی توان بگوییم که فقط با یک روش می توانیم درمان را انجام دهیم . درمان‌های ترکیبی شامل روان درمانی توسط روان شناس بالینی و استفاده از دارو با تجویز متخصص اعصاب و روان .
رواندرمانی بولیمیا : رواندرمانی که با رویکرد رفتاردرمانی شناختی صورت می گیرد به فرد مبتلا کمک می‌کند الگوی تغذیه خود را به صورت سالم و صحیح تغییر دهد . همچنین رواندرمانی شناختی عادت‌ها و باورهای نابهنجار فرد را شناسایی کرده و در صدد تغییرات آن با کمک خود فرد برخواهد آمد .
خانواده درمانی در بولیمیا: همانطور که گفتیم درمان بولیمیا درمانی ترکیبی است ، خانواده درمانی نیز شاخه ای از رواندرمانی می باشد که در این درمان‌ها به سرپرستان فرد مبتلا کمک می شود تا عادت‌های نابهنجار تغذیه‌ای فرد مبتلا را مدیریت کنند و میزان غذا خوردن او را کنترل کنند .
رواندرمانی میان فردی و شخصی : این روش به فردی که به بولیمیا مبتلا است کمک می‌کند تا مشکلاتی که در روابطش با دیگران بوجود آمده را توسط خودش حل کند ، حل مسئله را می آموزد و برای مقابله با آنها به تنهایی توانمندی های لازم را بهره مند خواهد شد .
نکاتی برای مقابله با بولیمیا
* به صورت دائمی یادآوری کنید که چه میزان از وزن متناسب با بدن شما است ، انتظار معقولی از خود داشته باشید .
* در مقابل وسوسه و لغزشهای احتمالی در زمان رژیم‌گرفتن آگاهانه مقاومت کنید . زیرا شما با این کار توانایی کنترل بر میزان غذا خوردن در خودتان را پیدا خواهید کرد و کمتر کنترل خود را در غذا خوردن از دست می دهید ، پس صبور و ثابت قدم باشید .
* شرایط و موقعیتهای تنش‌زایی را که می دانید موجب بروز یا تشدید علائم بولیمیا در شما می شود را شناسایی کرده و برای کمتر شدن این موقعیتها با کمک متخصص و اطرافیان تلاش کنید .
* نکات منفی ای که در خودتان را دارید به فراموشی بسپارید ، برای بهبودی از بولیمیا فقط می بایست تمرکز بر روی نقاط مثبتی که دارید داشته باشید ، این عمل شما میزان اعتمادبه‌نفس‌تان را افزایش خواهد داد .