کلینیک روانشناسی ثامن

اختلال سلفی گرفتن

اختلال سلفیتیس چیست ، چه عوارضی دارد ؟

سلفی گرفتن وسواس‌گونه و عوارض آن

طبق نظر فرهنگ نامه لغات آکسفورد ، گرفتن عکسهای سِلفی این‌گونه تعریف شده است : عکسی که توسط فرد از خودش گرفته می شود و معمولا منظور افرادی است که با تلفن همراه هوشمند گرفته شده اند و بشتر مواقع هم ازطریق شبکه های اجتماعی به صورت گسترده منتشر می‌شوند .

از دیدگاه روان‌شناختی و متخصصین مشاوره ، سلفی گرفتن از خود رفتاری معطوف به خود است که این امکان را به فرد می دهد تا شخصیت و اهمیت خود را به دیگران اثبات کند ؛ همچنین لازم به ذکر است در موارد با شدت بالا ، سلفی گرفتن با دسته بندی هایی از خصوصیات مانند خودشیفتگی رابطه مستقیم دارد . البته سلفی گرفتن محدود به عکس گرفتن نمی باشد ؛ این رفتار می‌تواند شامل تغییرات ویرایشی با رنگ و افکت گذاشتن ، تغییر پس‌زمینه ، اضافه کردن افکت‌های غیرطبیعی به عکس پیش از بارگذاری در فضای مجازی باشد که ریشه اصلی آن عدم رضایت از وضعیت ظاهری و شرایطی است که فرد با آن زندگی می کند. این امکانات غیرضروری ولی در عین حال جذاب و پرطرفدار با تمام توان موجب افزایش میزان سلفی گرفتن در افراد به‌ویژه در بین نوجوانان دختر و حتی بزرگ‌سالان شده است .

طبق نظر انجمن روانشناسی آمریکا و تایید سازمان بهداشت جهانی در سال 2019 اختلال اعتیاد به سلفی گرفتن یا همان سلفیتیس به طبقه بندی اختلالات روانی اضافه شده است که تعریف علمی آن « میل شدی و وسواسی برای عکس گرفتن از خود و به دنبال آن انتشار در رسانه‌های اجتماعی و فضای مجازی به ‌عنوان راهکاری برای جبران کمبود عزت نفس شناخته می شود .

طبقه بندی در اختلال سلفیتیس

لازم به ذکر است که بگوییم این اختلال دارای سه دسته ی مرزی ، حاد ، مزمن طبقه بندی می شود .

طبقه مرزی ها : برای تشخیص لازم است که فرد مورد نظر حداقل ۳ بار در طول روز ، بدون ارسال و انتشار آنها در فضای مجازی .

طبقه حاد ها : برای تشخیص لازم است که فرد مورد نظر حداقل ۳ بار در طول روز به علاوه انتشار آنها در فضای مجازی .

طبقه مزمن ها : برای تشخیص لازم است که فرد مورد نظر اشتیاق بسیار شدید وکنترل نشده به صورت شبانه‌روزی برای عکاسی از خود داشته باشد به علاوه اینکه حداقل 6 مرتبه نیز عکسهای گرفته شده اش را در فضای مجازی منتشر کند .

اختلال سلفیتیس چقدر واقعیت دارد ؟

طبق نظر متخصصین رفتارشناسی دانشگاه هاروارد جالب بوده که مشاهده کرده اند که سلفی گرفتن رفتاری وسواسی و وقت گیر در افراد بوده است .

در طی این مصاحبه‌ها‌ی بالینی در پژوهش محققین شرکت‌کنندگان قبول کردند که نشانه های افرادی را دارند که به سلفیتیس مبتلا شده یا به عبارت دیگر ، پذیرفته اند که مشکلی با عنوان سلفیتیس در آنها وجود دارد .

ملاکهای تشخیص سلفیتیس :

*بهسازی محیط اطراف : سلفی گرفتن در مکان‌های ویژه به منظور افزایش احساس مثبت نسبت به خود و شرایطی که در آن قرار دارند و به رخ کشیدن امکانات به دیگران .

*افزایش دادن رقابت اجتماعی با دیگران : گرفتن سلفی برای کسب توجه یا اصطلاحا لایک و کامنت بیشتر در فضای مجازی .

*توجه طلبی و کمبود محبت : سلفی گرفتن به منظور جلب‌ نظر و توجه اطرافیان که ریشه در چشم و هم چشمی دارد .

*تغییر دادن خلق و خو : سلفی گرفتن برای فرد جنبه تغییر حال و هوا داشته باشد ، و به صورت کوتاه مدت موجب بهتر شدن حال او می گردد.

*بالا بردن اعتماد‌ به نفس : سلفی گرفتن برای دریافت حس بهتر به خود که توسط دیگران به فرد القا می شود .

*همرنگ شدن با جماعت : گرفتن سلفی گرفتن به منظور اینکه مورد تایید گروه همسالان یا اطرافیان قرار بگیرند ، که ریشه در تقلید کورکورانه دارد .

یافته های پژوهشی تشخیص اختلال سلفیتیس

براساس یافته‌های پژوهشی متخصصی افرادی که به‌صورت مشهود و مزمن می باشد درگیر سلفیتیس هستند احتمال بیشتری دارد به علت کسب توجه و نگاه اطرافیان رغبت بیشتری دارند تا از خودشتان سلفی بگیرند .

بااین‌حال براساس یافته‌های این پژوهش تخصصی که صورت گرفته است به تنهایی نمی‌توان تأیید کرد که سلفیتیس ، نوعی اختلال روانی است .

در قسمت زیر اگر در 2 ملاک اصلی ، در هرکدام بیش از دو مورد جواب شما مثبت می باشد ، درصد ابتلای شما به اختلال وسواسی سلفی گرفتن در شما بیشتر خواهد بود . لازم به ذکر است که هرچقدر جوابهای مثبت شما به گزینه ها بیشتر باشد ، درصد و شدت ابتلا در فرد مورد نظر بیشتر می باشد .

طبقه بندی اختلال سلفیتیس

ملاک اول : پیشرفت محیطی

1)گرفتن سلفی حس خوبی به من می‌دهد تا بیشتر از محیط اطراف لذت ببرم .

2)می‌توانم با سلفی خودم را بهتر در دنیای اطراف توصیف کنم .

3)گرفتن سلفی خاطرات بهتری از آن شرایط و تجربه برای من می‌سازد .

4)من برای مرور خاطرات در آینده سلفی می‌گیرم .

ملاک دوم : مسابقه اجتماعی با اطرافیان

1) به اشتراک گذاشتن عکس و فیلمهای سلفی‌ها رقابتی سالم با اطرافیان را در فرد بوجود می آورد .

2) سلفی‌ گرفتنهای خاص و متفاوت موقعیت اجتماعی من را در برابر اطرافیان بهتر خواهد کرد .

3)زمانی عکس سلفی می گیرم که بخواهم لایک بیشتری بگیرم .

4) از ابزارهای و اپلیکیشن های ویرایش تصویراستفاده می کنم تا زیباتر دیده شوم .

ملاک سوم : جلب توجه و نگاه دیگران

1)عکسها سلفی ام را به اشتراک می گذارم تا دیگران بیشتر به من توجه کنند .

2)با گرفتن عکسهای سلفی احساس شهرت بیشتری نسبت به قبل می کنم ، زیرا خاص و متفاوت خواهم شد .

3)بعد از انتشار عکسهای سلفی ، انتظار دارم بازخورد بهتری از دوستانم بگیرم .

ملاک چهارم : تغییر خلق و خو ، بهتر شدن روحیه

1)با وقت گذاشتن برای سلفی گرفتن ، استرسم را کاهش می دهم .

2)هرچقدر بیشتر سلفی می گیرم ، حال بهتری پیدا میکنم ، مشکلاتم کمتر می شود .

3) سلفی گرفتن حال و هوای ذهنی من را بهتر می کند .

ملاک پنجم : نقش اعتماد به‌ نفس

1)زمانی که سلفی گرفته و انتشار می دهم ، احساس اعتمادبه‌نفس می‌ کنم

2)وقتی سلفی از خودم می گیرم ، حس بسیار خوبی به خودم دارم .

3)برای افزایش اعتماد به‌ نفس خودم سلفی می گیرم و بعضی مواقع به آن‌ها نگاه می‌ کنم و لذت می برم .

ملاک ششم : سازگاری ذهنی

1)با سلفی گرفتن و انتشار آن در شبکه های مجازی میان افراد بیشتری مورد قبول و تایید هستم .

2)با انتشار بیشتر عکسهای سلفی ، عضو قدرتمندی در جمع دوستانم خواهم شد .

3)وقتی سلفی نمی‌گیرم حس می‌کنم از گروه دور شده‌ام .